afb. G. de Graaf

Kacheltegel

locatie: Keizershof
datering vondst: 2000-2001
datering object: eerste helft 16e eeuw
code: HTKZ.01843.0012

Introductie

Kacheltegel uit de 16e eeuw

Witbakkend aardewerk met groen loodglazuur, in relief versierd met vrouw

In het jaar 2000 heeft een uitgebreid archeologisch onderzoek plaats gevonden naar de resten van de Keizershof. Het gaat hier om een stadspaleis gebouwd door de Bossche patriciër Hendrik van Deventer. In een beerput werd deze groen geglazuurde kacheloventegel gevonden met een afbeelding van een naakte Venus (Vrouw Minne) tussen twee zuiltjes. De tegel is waarschijngelijk gemaakt in Keulen of de Elzas en behoorde tot een kacheloven, die is aangelegd bij de bouw van het Keizershof in 1526.

Kachelovens

Voor de verwarming van voorname huizen werd vanaf de 15e eeuw gebruik gemaakt van tegelkachels (ook wel kachelovens genoemd). Dit zijn kachels opgebouwd uit keramische tegels die langzaam de warmte afgeven. Ze waren tegen een muur gebouwd en werden via een stookgat vanuit een ander vertrek gestookt . Het is een traditie die in de 13e eeuw in Centraal-Europa is ontstaan en zich langzaam heeft verspreid over West-Europa. De kacheltegels waren meestal rijk gedecoreerd met voorstellingen die vaak naar prenten waren vervaardigd.

Voorstelling

In deze voorstelling bestuurt Venus met haar hand het uiteinde van een alles overwoekerende klimopachtige takkenwoestenij. De takken kunnen worden geïnterpreteerd als onderdeel van een liefdestuin, waarin Venus het ongelukkige manvolk in haar ban houdt en verleidt tot onkuisheid en ontrouw. Venus is hier echter niet alleen de verpersoonlijking van de erotische verleiding als zodanig. Door haar rijke hoofdtooi en hippe schoeisel krijgt het ook nog een extra associatie met luxuria, de overdaad en de onkuise wellust van het bordeel.
Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch (AEH)
Video

Kacheltegel met Vrouw Minne

3D-model

Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch (AEH)
Literatuur en bronnenpublicaties

Ronald van Genabeek, Eddie Nijhof en Frederike Schipper, Stad op de schop (2019) 411, 726

n: vermelding in een voetnoot

Code

HTKZ.01843.0012

Op deze pagina

Introductie
Literatuur
Video
URL om naar deze pagina te linken:

Bossche Encyclopedie |